نویسنده : حسین مرادی

در آخرین لایه های جنوبی شهرستان سراوان واقع در استان سیستان و بلوچستان دره ای تاریخی وجود دارد که پس از طی ۷۰ کیلومتر از شهر سراوان در مسیر روستای ناهوک و راه پر پیچ و خم در انتهای دشت وسیع آبرفتی دره ای پر آب و با صفا عظمت طبیعت الهی را به رخ همگان می کشد.در میان این همه زیبایی، مجموعه ای کم نظیر از نقش و نگار کنده شده بر روی سینه سنگ ها و صخره ها به چشم می خورد که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. دره "نگاران ناهوک" سراوان را در واقع باید یک نگارخانه‌از نگاران هزاره‌های گذشته این منطقه دانست .در این محل انبوهی از نقوش اصیل و قابل مطالعه وجود دارد که با توجه به تعداد زیاد نقش و نگار آن را از جمله بزرگترین مجموعه های سنگ نگاره شناخته شده در ایران محسوب می کنند. باستان شناسان اعلام کرده اند که توجهی به مجموعه نقوش دره نگاران مشخص می کند که مهاجران ومهاجمان در هزاره قبل از میلاد مسیح به این سرزمین وارد شده‌اند. نقوش دره نگاران سراوان که غالب آنها نقش های انسانی و حیوانی هستند به سه دوره قدیم ، میانه و جدید تقسیم می‌شوند که دوره قدیم به حدود هزاره‌های چهارم تا هشتم بر می گردد. اهالی روستای ناهوک سراوان از نقوشی که بر سینه این صخره نقش بسته به نام "سنگ پیر گوران" یاد می‌کنند و اعتقاد دارند این نقوش را غیر مسلمانان (زرتشتی) در این محل حک کردند.سنگ نگاره‌ها یکی از منابع مطالعاتی پژوهشگران در کنار سایر آثار برجای مانده از زندگی بشر در ادوار گذشته به شمار می‌رود که اکنون در این منطقه در دسترس علاقه مندان به آثار باستانی قرار دارد.نقوش کنده توسط مردان شکارگر یا گله‌دار به دلایل و مقاصد گوناگون ترسیم شده‌ به طوری که نقوش ترسیم شده بر روی صخره‌های دره نگاران عموما نمادین است که از اصالت خاصی برخوردارند.سنگ نگاره های شهرستان سراوان رشته کوه های سیاهان در شمال این شهرستان در خود تعداد از اینگونه محل های دارای حکاکی های صخره ای رادر خود جای داده است.به درستی با این همه عظمت می توان نگاران را بزرگترین مجموعه معرفی و شناخته شده سنگ نگاره درایران معرفی کرد که در واقع نگار خانه ای زیبا و جالب توجه از نگار گران هزاران سال گذشته را در معرض دید علاقه مندان قرار داده است.این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۵۰۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.