(درباره‌ی نمایشنامه‌نویسی یون فوسه)(تئاتر امروز 2)

نویسنده : لیف سارن

   ترجمه : صنم نادری

کتاب پیش رو همان طور که از عنوان آن انتظار می رود، بر هنر نمایشنامه نویسی یون فوسه، که نمایشنامه نویس و نویسنده اهل نروژ است، تمرکز دارد؛ مردی که آثارش سکوت را به شیوه ای متفاوت نمایش می دهند، از اضافه گویی شخصیت ها در آن ها اثری نیست، شخصیت های گمنام نوشته هایش چندان درگیر قدرت و اختلافات طبقاتی جامعه نیستند، نمایشنامه هایش تصاویری مغشوش از جامعه ای بحران زده را به تماشا می گذارند و گاه از انسان هایی بی تعلق که خوشبختی شان را در گرو به جایی رسیدن نمی دانند حکایت می کنند. آثار فوسه را سخت می توان خواند و بالاتر از آن سخت می توان به صحنه برد با این وجود نوشته هایش با استقبالی بالا مواجه شده اند و سالن های نمایش دنیا بارها میزبان نمایش هایش بوده اند.

گزیده ای از کتاب :

در مورد فوسه گفته می شود که وقایع در سکوت بین کلمات رخ می دهد. در مفاهیمی که بیان نمی شود. گویی سکوت های فوسه جان دارند و حرف می زنند، اما به زبان خاص خودشان تا پیش زمینه ای فراهم سازند برای آن جملات کوتاهی که گه گاه از زبان شخصیت ها بیان می شود. اما این یک اصل نیست. در اسم پسر در ابتدا ساکت است و در قسمت دوم زمانی که در حال تصور لحظه ی تولد کودکان است شروع به حرف زدن می کند. در درام های فوسه همواره در کنار شخصیتی که حرف نمی زند شخصیت دیگری وجود دارد که قادر به سکوت نیست. شاید این اصرار فوسه در سکوت، نوعی نگهبانی از راز زبان تئاتر باشد و با این اصل وابستگی هنر بازیگر به روان شناسی را نشان می دهد. در اسم از کم حرف بودن پسر می شود این استنباط را داشت که او یا خجالتی است یا معذب یا این که رازی دارد که مخفی کرده و نمی خواهد یا نمی تواند آن را بر ملا سازد. اما بر چه پایه و اساسی می شود چنین استنباطی داشت؟ دیالوگ ها مسیری که ما تصور می کنیم را طی نمی کند. پسر سکوت کرده و این تمام آن چیزی است که وجود دارد. اگر منتظر چیزی غیر از این هستیم باید خودمان در ذهن خودمان کشف اش کنیم. موقعیتی که در آن هستند مسلما موقعیت مطلوبی نیست: پسر برای اولین بار است که به خانه ی پدر دختر می رود و شاید هم حق داشته باشد که فکر کند حضورش در آن جا چندان خوش آیند آن خانواده نیست.