(برداشت آزاد از کتاب راه بندگی نوشته فردریش هایک)

نویسنده : فردریش هایک

   ترجمه : محمود صدری

این کتاب نخستین نقد منسجم لیبرال‌ها از همه اشکال مداخله دولت در اقتصاد، اعم از مداخله فاشیستی و سوسیالیستی است که هنوز هم اعتبار خود را حفظ کرده است. مطابق تفسیری که هایک در این کتاب ارائه می‌کند بین فاشیسم و نازیسم و کمونیسم و دیگر اشکال مداخله دولت در زندگی شهروندان، تفاوتی نیست. فاشیسم برخلاف آنچه سوسیالیست‌ها می‌گویند نتیجه قهری نظام سرمایه‌داری و رقابت نیست بلکه دقیقا نتیجه مداخله دولت است. اینکه دولت برای دفاع از منافع کارگران و زحمتکشان مداخله کند یا برای بیشتر کردن سود کارخانه‌داران و بانکداران و بازرگانان، فرقی نمی‌کند. نتیجه اولی می‌شود استبداد کمونیستی مشابه آنچه در روسیه پس از انقلاب ۱۹۱۷ رخ داد؛ و نتیجه دومی می‌شود ایتالیای فاشیست یا آلمان نازی. «راه بندگی به روایت کاریکاتور» بیان تصویری این تفسیر است.