(کلاسیک - مدرن - پست‌مدرن)

نویسنده : مهدی رهبری 

یکی از مسائل اساسی در هر دوره تاریخی،شکل گیری جنبش های اجتماعی در شکل های مختلف آن را مسالمت آمیز گرفته تا خشونت بار می باشند. این پدیده از همان آغاز شکل گیری جامعه و حکومت به وجود آمده و تا به امروز نیز ادامه دارد. از این رو جنبش های اجتماعی پدیده ای گفتمانی و دیالکتیکی اند. گفتمانی از این روی که در هر دوره تاریخی بر حسب شرایط سیاسی،اقتصادی ،فرهنگی و اجتماعی مختلف،شکل ویژه ای به خود می گیرند و دیالکتیکی از آن روی که جنبش های اجتماعی،تضاد و تعارض میان نیرو های مختلف برای ایجاد تغییر و یا جلوگیری از تغییرند.بدین سبب می توان سه دوره تاریخی را برای بررسی وتحلیل جنبش های اجتماعی مورد توجه تمایز قرار داد که از نظر شکل و ماهیت تفاوت های اساسی میان آنها وجود دارد: دوران کلاسیک و پیشا صنعتی دوران مدرن یا صنعتی و دوران پست مدرن و پسا صنعتی . در هر کدام از این دوره ها،جنبش های اجتماعی مختلفی ظهور یافته اند که هر یک به علت فضای گفتمانی مجزا،از تفاوت های اساسی در ماهیت و ویژگی ها برخور دارند . در این اثر با تمایز گذاری میان سه دوره کلاسیک مدرمن و پسا مدرن به تعریف و ارائه ویژگی های جنبش های اجتماعی در هر یک از آن دوران پرداخته خواهد شد.