نویسنده : محمدبن‌محمود زنگی‌بخاری

شش مناظره و مقامه و رساله که در این «دفتر» به دوستداران زبان دیرپا و شکرین فارسی و پژوهندگان ادبیات جاودانه و والای ایران پیشاورد شده است بازیافته‌هایی است از میان نسخه‌های خطی دور مانده از ما که میراث قرون و سالیان دراز است، و این هر شش رساله از رشحات کلک ادیبانۀ نویسنده‌ای سخن‌پرداز و شعرشناس و نگارش ادیبی چیره‌دست و مقامه‌نویس در مضامین عرفانی – عشقی است به‌نام محمدبن محمودبن زنگی بخاری که در قرون هفتم و هشتم هجری می‌زیست و تا آنجا که در اثری از خویش تاریخی از حیات خود برجای نهاده در سال ۷۱۳ زنده بوده است.

یاد این ادیب و نویسنده و شاید شاعر تاکنون در نوشته‌های تذکره پردازان گذشته و پژوهندگان معاصر نیامده و مقامش ناشناخته مانده و نامش از صفحات تاریخ ادبیات فارسی فراموش شده است. شاید در میان محققان ایرانی سعید نفیسی که دلبسته‌ای بسیاردان در زبان فارسی و فریفته‌ای بسیار کار در ادبیات آن بود، یگانه کسی است که از این مؤلف گمنام در نوشته‌ای از خود نام آورده.