عرفان مستلزم آگاهی عمیق و مداومی از حضور فراگیر و گسترده الوهیت است، اما در نیل به معرفتی از واقعیت نهایی، از این هم فراتر می‌رود و سرانجام به ایجاد رابطه‌ای آگاهانه با مطلق که در آن روح با خداوند به وحدت می‌رسد منجر می‌شود. از این‌رو، خواسته نهایی عارف این است که درک وی از جهان و از خودش با درک وی از پروردگار و یا به عبارتی بهتر، با درک وی از ذات پروردگار، یکی شود. در نتیجه، عارف مدعی است که داشتن رابطه مستقیم با خداوند و درک بی‌واسطه و بی‌فاصله الوهیت امری ممکن و محتمل است.