نویسنده : جاناتان اشپریر

    ترجمه : احمد تدین ،شهین احمدی

«کارل مارکس: یک زندگی قرن نوزدهمی» نوشته جاناتان اشپربر(-۱۹۵۲)، می‌کوشد تصویری فراگیر و همه سویه از زندگی فردی و اجتماعی مارکس(۱۸۸۳-۱۸۱۸) و اندیشه‌ها، آرمان‌ها و تلاش‌های او ارائه دهد. کتاب «کارل مارکس: یک زندگی قرن نوزدهمی‌» کتابی است در نقادی بی‌پرده مارکس و تلاش مولف در سراسر کتاب این بوده است که نشان دهد مارکس با همه بزرگی‌اش آغشته به انواع تعارض‌ها و تضادهاست. اما این کتاب چند ویژگی دارد: نخست اینکه این کتاب، همه اجزای زندگی خصوصی و عمومی، سیر فکری و فعالیت‌های سیاسی و مطبوعاتی کارل مارکس را چنان با ذکر جزئیات توضیح داده است که ناگفته‌های چندانی باقی نمانده است. دوم اینکه، با وجود اینکه مولف این کتاب، از انقلاب روسیه و کشاکش‌های ایدئولوژیک عصر جنگ سرد و پس از آن خبر داشته، تاثیر این تحولات بر نوشته‌اش ناچیز و قابل اغماض است. سوم اینکه مارکس در این کتاب همانند هر انسان دیگری مستعدِ بزرگی و خُردی، کامیابی و ناکامی، سازگاری و ناسازگاری تصویر شده و خطاهایش فاجعه علمی و معطوف به شرارت‌های استالینی توصیف نشده است. اهمیت این جنبه کار جاناتان اشپربر در این است که مارکس را از زیر غبار تعصبات حامیان و مخالفانِ جزم‌اندیش او بیرون کشیده و در چارچوب اقتضائات قرن نوزدهم تصویر کرده و در واقع ستمی را که بر متفکر بزرگی چون مارکس رفته عیان کرده است. شاید بزرگ‌ترین ستمی که در طول تاریخ بشریت بر اندیشه و اندیشمندان رفته است بت‌سازی از بت‌شکنان و منجمد کردن اندیشه‌های راهگشا یا رهایی‌بخش آنان در قاب تنگ اصول مسلم، تغییرناپذیر و ابدی بوده است. ارسطو که در برابر معلم بزرگی چون افلاطون می‌ایستد و ایده‌آلیسم او را به باد انتقاد می‌گیرد از سوی اصحاب مدرسه نه تنها بت که چماقی می‌شود که بیش از هزار سال بر سر هر نوع اندیشمند و اندیشه‌ای فرو کوفته می‌شود.