رمان‌ «اگر شبی‌ از شب‌های‌ زمستان‌ مسافری‌» كه‌ به‌ قلم‌ مترجم‌ فرهیخته‌ خانم‌ لیلی‌ گلستان‌ به‌ فارسی‌ برگردانده‌ شده‌ به‌ اعتبار ساختار بدیع‌ و گستردگی‌ تو در توی‌ محتوا و معنا شاید برجسته‌ترین‌ اثر ایتالو كالوینو، نویسنده‌ معاصر ایتالیایی‌ باشد. در همین‌ مقدمه‌ با رجوع‌ به‌ معماری‌ كل‌ رمان‌ و تامل‌ بر مجموعه‌ عناصری‌ كه‌ این‌ ساخت‌ را به‌ سامان‌ می‌رساند، می‌توان‌ گفت‌: «اگر شبی‌...» دستاورد نویسنده‌یی‌ پرتكاپو در گذر درونی‌ شده‌ از مدرنیزم‌ به‌ پسامدرنیزم‌ است‌. رمان‌ با این‌ عبارت‌ آغاز می‌شود: «تو داری‌ شروع‌ به‌ خواندن‌ داستان‌ جدید ایتالو كالوینو می‌كنی‌. آرام‌ بگیر. حواست‌ را جمع‌ كن‌» و با این‌ جمله‌ به‌ پایان‌ می‌رسد: «یك‌ دقیقه‌ صبر كن‌، دارم‌ كتاب‌ شبی‌ از شب‌های‌ زمستان‌ مسافری‌ از ایتالو كالونیو را تمام‌ می‌كنم‌.»
در فاصله‌ طولانی‌ و پیچ‌ در پیچ‌ این‌ دو عبارت‌، هستی‌ داستانی‌ ده‌ها شخصیت‌ در چنبره‌های‌ موقعیت‌های‌ گوناگون‌ اما همه‌ بحرانی‌ و سرشار از دغدغه‌های‌ آشكار و نهان‌ شكل‌ می‌گیرد و پرتپش‌ ادامه‌ می‌یابد. رمان‌ تركیبی‌ است‌ از چندین‌ داستان‌ با عناوین‌ بلندی‌ مثل‌: خمیده‌ بر لبه‌ ساحلی‌ پرتگاه‌، بی‌هراس‌ از بلندی‌ و باد، بر فرشی‌ از برگ‌های‌ منور از ماه‌ و در آن‌ پایین‌ كدام‌ قصه‌ منتظر است‌ تا پایان‌ بگیرد. همه‌ این‌ داستان‌ها كه‌ قرار بوده‌ در قالب‌ رمان‌هایی‌ خواندنی‌ و به‌ هر حال‌ پركشش‌ جلوه‌ كنند در دیدگاه‌ مشوش‌ راوی‌، خواننده‌ به‌ گونه‌یی‌ ناتمام‌ می‌ماند. اما این‌ ظاهر قضیه‌ است‌. در حركت‌ از ساختار اثر به‌ سوی‌ محتوا، راوی‌، من‌، خواننده‌، شما و در نهایت‌ نویسنده‌ كه‌ دوش‌ به‌ دوش‌ ما تقلا می‌كند، در جهت‌ تاثیرپذیری‌ از كلیتی‌ واحد جست‌وجوی‌ معناهای‌ فرار را ادامه‌ می‌دهد.