(گفتگو با دکتر فریدون علاء)

پژوهش و تدوین : محمد یزدانی‌راد ،پیمانه صالحی

دکتر فریدون علاء، پزشک متخصص خون‌شناسی، بنیان‌گذار سازمان انتقال خون ایران و دانش‌آموخته رشته تاریخ است. استاد علاء مصداق عالِم آینده‌نگری است که همانند پدرش، مرحوم حسین علاء، عشق به مملکت را در سر می‌پروراند و از هیچ کوششی در زمینه انتقال دانش و تجربه به هموطنان خود دریغ نمی‌ورزد. تأسیس سازمان انتقال خون ایران در دهه ۱۳۵۰، یکی از مهم‌ترین اقدامات در عالمِ طب کشور بود که توسط دکتر علاء صورت پذیرفت. همچنین راه‌اندازی جامعة هموفیلی و مرکز مراقبت‌های جامع هموفیلی ایران و ارتباط با این مراکز مردم‌نهاد، همچون نگینی در کارنامة استاد می‌درخشد. دکتر علاء به‌عنوان یکی از اعضای فعال سازمان بهداشت جهانی و در راستای همکاری با این سازمان، به کشورهای مختلفی سفر کرده است. این اثر به دلیل شرح پیشینة خاندان پدری و مادری مصاحبه‌شونده، توضیح در مورد وضعیت اهداء و انتقال خون پیش از دهه ۱۳۵۰، شکل‌گیری و فعالیت‌های سازمان انتقال خون ایران، و اینکه تاکنون خاطرات راوی منتشر نشده است، حائز اهمیت است.

کیمیاگر جان علاوه‌بر مقدمة تفصیلی تدوینگران، دارای پنج فصل و پیوست‌های کارنامه، تصاویر، منابع و نمایه‌ است. فصل نخست، «خاندان پدری و مادری»، پیشینة خانوادگی مصاحبه‌شونده را شامل می‌شود و به تفصیل به فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی حسین علاء پرداخته است. فصل دوم، «کودکی، دوران ابتدایی و تحصیل در انگلستان»، کودکی و نوجوانی راوی را در فرانسه، ایران و انگلستان مرور کرده است. فصل سوم، «زندگی در آمریکا، دانشگاه هاروارد و دانشکدۀ پزشکی ادینبرو»، دوران تحصیلات تکمیلی دکتر علاء را در آمریکا و انگلستان بررسی کرده است. فصل چهارم، «هیئت‌علمی دانشگاه تهران و تأسیس سازمان انتقال خون ایران»، فرازونشیب‌های شکل‌گیری و پیشرفت سازمان انتقال خون ایران را تشریح کرده است. فصل پنجم، «فعالیت‌های پزشکی در بیرمنگهام، انجمن هموفیلی و مرکز مراقبت‌های جامع هموفیلی»، به مأموریت‌های سازمان بهداشت جهانی و شکل‌گیری کانون هموفیلی ایران اشاره دارد.