(اکتبر 1844 - اوت 1849)

ترجمه : منوچهر فکری‌ارشاد

مکاتبات مارکس و انگلس دوره‌ی زمانی ای را دربر می‌گیرد که فعالیت طبقه‌ی کارگر اروپا به مرور از دموکراسی بورژوایی فاصله پیدا می‌کند و جنبش مستقل کارگری آغاز به شکل گیری می‌‌نماید. از این رو نامه‌های مارکس و انگلس تصویری دقیق و روشن از مراحل عمده‌ی پیدایش و تکامل جهان بینی کمونیستی و جنبش بین المللی کارگری ترسیم می‌کنند. این مکاتبات بخشی مهم از میراث فرهنگی این دو اندیشمند به شمار می‌آیند و اطلاعات مهمی از فعالیت‌های تئوریک و عملی آنان به دست می‌دهند.
علاوه بر آن‌ها بعدا در آثارشان تجلی یافته و تکامل پیدا کرده‌اند و علاوه بر آن نشان‌دهنده‌ی مبارزه‌ی بی‌وقفه‌ی آن دو برای ایجاد یک حزب فراگیر طبقه‌ی کارگر و تلاششان جهت تدوین تاکتیک جنبش کارگری بین المللی می‌باشند. به طور کلی می‌توان گفت که مکاتبات مارکس و انگلس کمک می‌کنند تا به منشا شکل‌گیری آثارشان پی ببریم و با فعالیت‌های سیاسی و نظرات کمتر شناخته‌شده‌ی آن‌ها آشنا شویم.