این كتاب ارزشمند،نوشته ایگور میخائیلوویچ دیاکونوف، یکی از شرق‌شناسان و ایرانشناسان روسی، متخصص عالی رتبه تاریخ شرق باستان و زبانهای باستانی است.مادها قبايل آريايي بودند که پيش از هخامنشيان بر بخش بزرگي از ايران کنوني پادشاهي داشتند.ماد ها امپراطوري بزرگ آشور را تار و مار کرده و ديگر كشورها را از قيد بندگي آن دولت جبار آزاد ساختند. در اين كتاب آمده است كه نخستين اشاره به قوم ماد در کتيبه‌اي عنوان شده که گزارش حمله شلمانسر سوم به سرزمين موسوم به پارسوا، در کوه‌هاي کردستان، است.

هگمتانه (همدان) پايتخت مادها بوده است و پس از يورش سنگ‌دلانه كوروش هخامنشي و نابودي مادها، هگمتانه از صحنه سياسي دنيا حذف ميشود. اما با روي كار آمدن داريوش بزرگ و اصلاحات اجتماعي او، اين شهر دگرباره رونق گرفته و به عنوان يکي از پايتخت‌هاي هخامنشي (پايتخت تابستاني) مورد بهره قرار ميگيرد.مطالب اين كتاب نشان مي‌دهد كه طي نيم قرن اخير برخي کشف‌هاي تازه باستان‌شناسي به عمل آمده و لوح‌هايي خوانده شده برخي از گوشه‌هاي تاريخي ماد را تا حدي روشن ساخته است.

دياکونوف به گرد آوردن مدارک و اسناد تازه، تنظيم، تدوين، نقد آن‌ها و نيز تطبيق مطالب تاريخي پرداخته و چون افزون بر تخصص در تاريخ خاور باستاني، زبان‌شناسي زبردست نيز بوده، از اسناد و مدارک مستقيما بهره گرفته و بر جنبه پژوهشي کتاب افزوده و آن را ماندگار كرده است.

بخشهاي اين كتاب چنين است:

مقدمه‌اي براي بررسي تاريخ ماد
عهد جماعت بدوي در سرزمين ماد
دوره تکوين سازمان بنده‌داري در سرزمين ماد
ماننا و پادشاهي اسکيت‌ها و سکاها
پيدايش پادشاهي بزرگ ماد و سقوط آشور
جامعه و دولت پادشاهي ماد
معتقدات و فرهنگ پادشاهي ماد
ماد در تحت حکومت شاهنشاهي هخامنشيان