(از دوران پیش از تاریخ تا پایان دوره‌ی ساسانی)

نویسنده : محمدرضا ریاضی

شکل، طرح و نقش آثار و اشیای تاریخی بهترین منبع برای فهم چگونگی و سیر تحول و تغییرات فرهنگی و هنری ساکنان اولیه‌ی فلات ایران است. نقش‌ها و طرح‌های آثار تاریخی برداشت‌هایی از دنیای سازندگان آن‌هاست. این طرح‌ها و نقش‌ها را باید فراتر از تصاویر در نظر گرفت. آن‌ها بیان جهان‌بینی دوران خود هستند. در تحلیل فرهنگ‌ها و تمدن‌های باستانی که در آن‌ها با فقدان منابع مکتوب مواجه‌ایم، تحلیل تصاویر نقش ویژه‌ای ایفا می‌کنند. 
طرح‌ها و نقش‌های ایرانی دایرة‌المعارف نقوش و طرح‌های ایران باستان است. در هر بخش این کتاب ابتدا کلیات تاریخی و فرهنگی هر دوره به‌اختصار معرفی می‌شود و سپس ترسیم خطی نقش‌ها و طرح‌ها آمده است. این کتاب منبعی مکتوب و تصویری برای هنرمندان، فعالان عرصه‌ی دیزاین و پژوهش‌گران تاریخ هنر و فرهنگ ایران است.