(ایران شناسی 4)

نویسنده : س. صداقت

شیراز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان فارس است. مساحت شیراز ۱۲۶۸ کیلومتر مربع است و در جنوب غربی ایران قرار دارد. ارتفاع آن از سطح دریا بین ۱۴۸۰ تا ۱۶۷۰ متر است. میانگین دما در تیرماه ۳۰ درجه و در دی‌ماه ۵ درجه‌ی سانتیگراد است. میانگین دمای سالانه در شیراز ۱۸ درجه‌ی سانتیگراد ثبت شده است. شیراز از شمال با مرودشت و سپیدان، از جنوب با فیروزآباد و جهرم، از شرق با نی‌ریز، استهبان و فسا و از سمت غرب با کازرون همسایه است. کوه‌ها شیراز را از هر چهار طرف در میان گرفته‌اند. در سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شیراز حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بوده است. بالای ۹۰ درصد مردم این شهر فارس هستند. شیراز شهر شعر و شکوفه، مرکز استان فارس و مهم‌ترین قطب‌ گردشگری داخل کشور به‌شمار می‌رود. این شهر در سه دوره پایتخت بوده است و قدمت آن به حدود ۲ هزار سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد. تیراسیس،‌ سیراسیس، شیرازیس یا سیراجیس، نخستین نام شیراز بوده است. در سال ۱۹۷۰ هنگام کندن زمین،‌ لوح‌های گلی پیدا شد که مربوط به تمدن ایلام بود. روی این لوح‌ها نام تراسیس آمده است. آثاری از قرن دوم پیش از میلاد مسیح در جنوب شرقی شیراز پیدا شده است. از طرفی، سفال‌های دوره‌ی ساسانی و نگاره‌های سنگی نشان از وجود شهر شیراز دارند. وجود قلعه‌ای باستانی در نزدیک شیراز نشان‌دهنده‌ی این است که در ایران قدیم در این منطقه‌ مردمانی سکونت داشته و زندگی می‌کردند. به‌نظر می‌رسد شیراز در دوره‌ی ساسانی مرکزی احتمالا اداری بوده، بخشی از فیروز‌آباد به شمار می‌رفته و زیر سایه‌ی پارسه و بعد شهر استخر قرار داشته است. آرامگاه شاعران بزرگ فارسی، سعدی و حافظ را در دل خود دارد.