این کتاب کوششی برای درک مضامین و تعبیرات استعاری زبان شعر صوفیانه ـ عاشقانه فارسی که مباحث آن شامل «ورود عشق به تصوف و زبان شعر صوفیانه»، «محبت و عشق از فلسفه به تصوف»، «عشق در شعر صوفیانه»، «معنای حقیقی و معنای عرفان شراب»، «پیدایش معنای مجازی باده در شعر فارسی»، «سیر تحولات معنای عشق (عشق حقیقی، عشق مجازی)»، «عشق مجازی و باده الست»، «عشق کیهانی» و «باده در عرفان» است.

نویسنده در مقدمه درباره این کتاب می‌گوید:

«این کتاب به تاریخ اندیشه می‌پردازد، تاریخ اندیشه، تاریخ سیاسی نیست، تاریخ اجتماعی هم نیست، تاریخ یک شخص نیست، بلکه تاریخ یک فکر و ایده است، موضوع تاریخ فکر و ایده موضوعی است که در دو سه قرن اخیر متداول شده و مبنای آن این است که در قدیم این‌گونه تصور می‌شد که یک ایده یا فکر در طول تاریخ ثابت می‌ماند و تغییری در آن حاصل نمی‌شود، مثلاً واژه «عقل» در قرن حاضر همان معنایی را دارد که در قرن دوم و سوم داشته است».


او ادامه می‌دهد: «بررسی سیر تحول یک ایده، فکر و واژه در طول قرون متمادی و دامنه استفاده از آن مفهوم و لفظ اهمیت بسیار دارد؛ زیرا گاهی نزاع‌های طول تاریخ به ویژه در مورد مفاهیم دینی ناشی از همین معنای واژه‌هاست، برای مثال معنایی که ما امروز از «جاهلیت» در نظر داریم با معنایی که در صدر اسلام از جاهلیت مد‌نظر بود یکی نیست. اینکه مفاهیم و مسائل مختلفی که در قران آمده را ما همان‌گونه برداشت می‌کنیم که 1400سال پیش برداشت می‌شد یا به گونه‌ای دیگر نیز اهمیت بسیار دارد.

در بخشی از این کتاب چنین آمده است: «معنای سکر از نظر صوفیه، حالت خاصی بود که بر اثر محبت انسان نسبت به پروزدگار پدید می‌آمد. به‌طور کلی محبت یا عشق چه در معنای عرفانی و چه غیر‌عرفانی، مراتب و درجاتی داشت که بعضی از صوفیه از قدیم آن‌ها را به مراتب و مراحل شرب و باده‌نوشی تشبیه می‌کردند. اولین مرحله باده‌نوشی چشیدن باده است و پس از آن نوشیدن جام‌های باده یکی پس از دیگری تا جایی که شخص کاملاً مست و از خود بی‌خود می‌گردد».