در قرن یازدهم میلادی سرزمین ‏های اسلامی و اروپایی اطلاعاتی کمی از یکدیگر داشتند. اما به ناگزیر و رفته‏ رفته اسلام و اروپا از راه تجارت، زد و خورد، جنگ‏های صلیبی و دیپلماسی به‏ هم رسیدند. مسلمانان به فرنگیان توجه نشان دادند و به نوشتن درباره آنها و گردآوری اطلاعاتی پیرامون زبان‏ها، علوم و طرز حکومت، مذهب و اقتصادشان پرداختند؛ هر چند که این علاقه مندی و توجه در طی سالیانی دراز در جامعه مسلمانان شکل گرفت.

کتاب به بیان شکل‏ گیری جریان‏ های ارتباطی مسلمان و غیر مسلمانان، که در طیّ هفت صد سال جریان پر نشیب و فراز تاریخی شکل گرفته‏ است، می‏ پردازد. برنارد لویس نویسنده «نخستین مسلمان در اروپا» با بهره‏ گیری از وقایع نامه‏ ها، مکاتبات، دفترهای خاطرات روزانه، مراسلات و کتاب‏ هایی که برای نخستین بار ترجمه شده‏ اند، به ارائه چالش‏ هایی شکل گیری این ارتباط است. یکی از چالش‏ هایی که بسیار به آن پرداخته شده است به نگاه جامعه مسلمانان آن دوره نسبت به دیگری دینی است بر همین اساس در بخش «دین» لویس می ‏آورد: « تفاوت اساسی میان خوشان و دنیای خارج در پذیرفتن یا رد پیام اسلام بود. نام گذاری‏های قرار‏دادی جغرافیای طبیعی و حتّی انسانی، در بهترین حالت، در درجه دوم اهمیت قرار داشت.» از دیگر چالش‏ های که برنارد لویس به آن اشاره می‏ کند و حائز اهمیت است در ارتباط‏ های فرهنگی ‏ای است که بین این دو وجود داشته ‏است و مثلا در بخش «در باب زبان و ترجمه» به این نکته می ‏پردازد که مسلمان علاقه ‏ای به آموختن زبان دیگری از خود نشان نمی‏ دادند و آثاری نیز که ترجمه می‏ شده‎‏است عموما برآمده از مسیحیان و یهودیان تازه مسلمان شده پدید می‏ آمده‏ است. وی بارها یادآور می‏ شود که مسلمان، «دیگری‏»ها را کافر می‏ خواندند و کمتر تمایل به استفاده از آثار فرهنگی آنها داشتند.

از دیگر مسائل جالب توجه که در این کتاب مورد توجه قرار گرفته ‏است، مسئله ارتباط سیاسی جامعه مسلمان با «دارالکفر» است که در دوران مختلف تاریخی و سیاسی دستخوش دگرگونی‏ هایی چند شده ‏است؛ وی این قیبل تغییرات را مورد مطالعه قرار داده است و با ارائه اسنادی دست اول بر گفته‏ های خود صحه می‏ گذارد.

فهرست این اثر با «سیری در روند غرب شناسی»آغاز و با «نتیجه گیری »پایان می‏ یابد و در پایان کتاب نیز مصاحبه ‏ای از نویسنده چاپ شده ‏است.