(سه ماه پیاده‌روی پاین در ایران در سال 1263 شمسی)

نویسنده : جان کامپتون پاین
   ترجمه : مرجان افشاریان

جان کامپتون پاین افسری بریتانیایی بود که تصمیم گرفت پس از اتمام دوره‌ی مأموریتش در هند و پیش از بازگشت به وطن به آرزوی دیرینه‌ای جامه‌ی عمل بپوشاند: گشتن سرتاسر ایران، از جنوب تا شمال. 
کسانی که به ایران سفر می‌کردند غالباً به یک یا دو شهر از کشور سر می‌زدند و در همان ‌جا تحقیقات‌شان را انجام می‌دادند. مسیری که پاین در نظر داشت درست از میان کوه و دشت و دره و بیابان و مکان‌هایی دورافتاده و ناآشنا و چند شهر می‌گذشت؛ جاهایی که جهانگردانِ قبل از او هرگز ندیده بودند.
 
او که در دوران خدمتش در هند تا حدی هم فارسی یاد گرفته بود، در این سفر سه‌ماهه‌ی پیاده در اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه، دفترچه‌ای همراه داشت که علاوه‌بر روزنوشت‌هایش نقاشی‌های آبرنگِ چشم‌نوازی از مناظر مسیر را هم در آن ثبت کرد.
 
دفترخاطرات پاین شرح مصور سه ماه پیاده‌روی او در ایرانِ سال۱۲۶۳ شمسی است.