(دیدگاه‌های فلسفی استاد غلامحسین ابراهیمی دینانی)

نویسنده : غلامحسین ابراهیمی دینانی ،اسماعیل منصوری لاریجانی

محمدبن مرتضی، معروف به ملامحسن فیض‌کاشانی (۱۰۰۷ـ درگذشتۀ ۱۰۹۰) در دورۀ پادشاهی شاه­عباس دوم زندگی می­کرد و در مشرب فلسفی و عرفانی، پیرو فیلسوف و حکیم برجسته ملاصدرای شیرازی (۱۰۴۵-۹۷۹ق) بود. او مانند حکیم ملاصدرای شیرازی، برهان و حکمت را با تصوف و عرفان جمع کرد و با استفاده از تعالیم قرآن کریم و احادیث اهل بیت (علیهم­السلام) توانست صبغۀ دینی حکمت را به­طور چشم­گیری تقویت کند. با اینکه فیض کاشانی در شأن فقاهت خود به اَخباری­بودن معروف بود، در حوزۀ علوم عقلی و نقلی و تفسیر و معارف اسلامی و اخلاق تألیفات گرانبهایی دارد.

فیض کاشانی، افزون بر آثار فلسفی و عرفانی و فقهی، در حوزۀ شعر و ادبیات عرفانی نیز ید طولایی داشت. وی معمولاً به شیوۀ جلال­الدین مولوی و خواجه حافظ شیرازی شعر می­گفت و اغلب غزلیاتش بیان مکنونات قلبی او بود.