(سیری در اندیشه سیاسی مسلمانان در فراز و فرود تمدن اسلامی)

نویسنده : محمد خاتمی

این کتاب مشتمل بر مباحثی است که نگارنده طی سال‌های 1373 و 1374 برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس فراهم آورده است.سید محمد خاتمی در این کتاب درصدد تشریح و بیان اندیشه سیاسی مسلمانان خصوصا وقایع پس از خلافت راشده است وی بر این باور است که عله‌ العلل امتناع اندیشه سیاسی در جهان اسلام پس از فارابی و نیز غلبه گونه‌ ای صوفیگری بر ذهن و ادب بسیاری از مسلمانان چیزی جز قدرت سیاسی متکی بر درفش و دینار و دروغ نبوده است و گرفتار آمدن ایمان و اندیشه در دام خودکامگی منشا بسیاری از خسارت‌ ها و فلاکت‌ های مسلمانان شده است، که کتاب آسمانی‌شان بیش از هر چیز بر خردورزی و اندیشه‌ گری و ایمان مبتنی بر آن تاکید کرده است و هر گونه سلطه را جز از سوی خدای حکیم ... از مصادیق بارز شرک و انحطاط به حساب آورده است .

بخش نخست ذیل عنوان زمینه‌ها، مشتمل است بر مباحثی چون :«چیرگی خودکامگی و طوفان تغلب»، «اوضاع سیاسی در غرب اسلام»، «اندیشه سیاسی در فراز و فرود تمدن اسلامی» و «جلوه‌های باور و اندیشه» .

بخش دوم با عنوان«اندیشه سیاسی» متضمن مباحثی است در خصوص سیاست فلسفی ابونصر فارابی، گذر از فلسفه سیاسی به سیاست شاهی، سیمای شاهان در آیینه خرد جاویدان، فقه سیاسی و دیدگاه‌های جامعه‌شناسی ابن خلدون .بخش سوم کتاب به نتیجه‌گیری اختصاص یافته است .