(جستارهایی‌ در‌ باب‌ نوجوانی)

نویسنده : شبنم صفایی

نوجوانی در بسیاری از فرهنگ‌ها مفهومی متأخر و جدید است. در هر کجا که کودک پس از بلوغ در معرض پذیرش نقش‌های اجتماعی قرار گیرد و یک‌شبه تبدیل به بزرگسالی شود که انتظارات فراوانی از او می‌رود، وقفه‌ای به نام «نوجوانی» میان کودکی و بزرگسالی تعریف نشده است. اما یافته‌های عصب‌شناسان از نقش تعیین‌کنندۀ نوجوانی در روند تکامل مغز حکایت دارند. پدیدۀ نوظهور «نوجوانی کش‌آمده» نیز باعث شده است امروزه نوجوانی بازه‌ای حدود 10 تا 23سالگی را شامل شود و در کانون توجه بسیاری از محققان قرار گیرد.

در تقابل با رویکردهایی که نوجوانی را دورۀ بحران یا گذار می‌پندارند، و در این نکته مشترک‌اند که باید هرچه سریع‌تر و با کمترین آسیب از این دوره گذر کرد، رویکردهای دیگری هم هستند که با اعتماد به انسان و مراحل رشد او، نوجوانی را «سن فرصت‌ها» قلمداد می‌کنند و بر ظرفیت‌های منحصربه‌فردی تأکید دارند که اوج شکوفایی‌شان در سال‌های نوجوانی است. کتاب ادواری «نوجهان» دفتر نخست خود را به جستارهای بیش از ده کارشناس از حوزه‌های مختلف اختصاص داده است تا نگاه آنان را به پدیدۀ چندوجهی و پیچیدۀ نوجوانی منعکس کند.