(بررسی ادبیات داستانی از منظر زیست‌محیطی)

نویسنده : محبوبه موسوی 

درک طبیعت، و مشخصاً حیات‌وحش، پدیده‌ای پسامدرن است. همان‌طور که انسان در دورۀ مدرن با ساخت ابزار پیشرفته از نیازهای اولیۀ خود فاصله گرفت، در مرحلۀ بعد توانست برگردد و به گذشته‌های دوری نگاه کند که زندگی و زایشش از آن‌جا شکل گرفت. درواقع حالا انسان می‌تواند به موضوعی کلان‌تر از ابزارسازی ـ یعنی اهمیت زیستگاه ـ به‌عنوان پایۀ زندگی بر زمین نزدیک شود.
اگر در آثار اولیۀ ادبی، طبیعت به‌عنوان نشانه‌ای از زیبایی حضور داشت امروزه، گذشته از زیبایی ذاتی طبیعت، وجودِ حیات‌بخش آن است که انسان، این رام‌کنندۀ بزرگ طبیعت را دوباره به‌ سویش کشانده است. در تألیف و بررسی کنونی، علاوه بر شناخت اهمیت و ابعاد محیط زیست در عصر حاضر، در طی سه فصل، سه موضوع «چرایی حفظ حقوق طبیعت و حیوانات؛ نابودی زیستگاه‌های طبیعی؛ پدیدۀ شکار؛ و بحران آب» در داستان‌های چهار نویسندۀ خارجی (ارنست همینگوی، آیزاک باشویس سینگر، گی دو مو پاسان، تورگنی لیندگرن) و هشت نویسندۀ ایرانی (صمد طاهری، علی مؤذنی، محمد محمدعلی، محمد کشاورز، شهریار مندنی‌پور، حسین آتش‌پرور، احمد بیگدلی، بیژن نجدی) با دقت لازم و کافی تحلیل و بررسی شده است.