مولف کتاب  یکی از اهداف تالیف این کتاب را پرداختن به فرهنگ ایران و یافتن سرچشمه‌های اندیشه‌های ایرانی خوانده و در این خصوص گفته است: ما دارای یک ادب رسمی هستیم که ادبیات موجود است و همچنین یک ادب عامه داریم. امثال و حکم جزو فرهنگ عامه ما هستند. این امثال و حکم قرنها در ذهن و زبان ما نسل به نسل گشته تا بدین جا رسید‌ه‌است. در امثال و حکم دهخدا بیشترین آنها ثبت شده‌است. 

وی با بیان اینکه در این کتاب، فرهنگ سیاسی با مراجعه به امثال و حکم دهخدا مورد بررسی قرار گرفته‌است، اظهار داشته:

 

سرچشمه‌ی باورها و ارزش‌های غالب در میان ملت هرچه باشد، این باورها و ارزش‌ها چیزی را پدید می‌آورند که عالمان سیاست، فرهنگ سیاسی می‌نامند. یعنی جوی اجتماعی _ روانی که نظام سیاسی آن را شکل می‌دهد و در محدوده خاص نگه می‌دارد. برای درک مفهوم فرهنگ سیاسی بررسی ساختار درونی فرهنگ می‌تواند مفید واقع شود. تحلیل درونی فرهنگ از سطح لایه‌ها، عادت‌ها، آداب، رسوم و قوانین آغاز می‌شود. در پس این لایه سطحی اخلاقیات و ارزش‌ها جای دارند و زیر ساخت آنها اندیشه و تفکر است.

 در این کتاب سه گونه فرهنگ سیاسی مشخص شده که شامل فرهنگ سیاسی محدود، فرهنگ سیاسی تبعی و فرهنگ سیاسی مشارکتی می‌شود. فرهنگ سیاسی محدود مختص جوامع ابتدایی، بسته و عقب افتاده است. فرهنگ سیاسی تبعی مخصوص جوامع بزرگتر است و فرهنگ سیاسی مشارکتی برای کشورهایی است که در آنها مردم سالاری وجود دارد.

 در این کتاب امثال و حکمی که رنگ و بوی سیاسی داشته‌اند از بقیه جدا شده‌اند و به دو بخش تبعی و مشارکتی تقسیم شده‌اند. در این کتاب ثابت شده که در امثال و حکم ما از هر دو بخش یعنی تبعی و مشارکتی وجود دارد که این خود نکته خوبی در این زمینه‌است.