دکتر علی تسلیمی برای نقد ادبیات معاصر ایران، برای آنکه موضوع قابل دسته بندی و بررسی تحلیلی باشد؛ بهترین مسیر را برگزیده و برای تحلیل آثار به‌جای فرم، محتوای آن‌ها را مبنای تقسیم و دوره‌بندی قرار داده. به‌خصوص اینکه در ادبیات داستانی ایران، مگر اندک استثنا‌هایی، اغلب آثار مضمون‌گرا بوده‌اند و در بهترین حالت مضمون و فرم را پایاپای پیش برده‌اند.

نویسنده کتاب، با این رویکرد حساب شده، سیر پر فراز و نشیب ادبیات داستانی ایران و مباحث پيشامدرن، مدرن و پست‌مدرن در این حوزه را (از آغاز تا دهه هشتاد که زمان نگارش این کتاب بوده) طی هفت گزارش، مورد بررسی و تحلیل دقیق و سودمند قرار داده است.

«گزاره‌هایی در ادبیات معاصر ایران» در واقع گزاره‌هایی جریان‌شناسانه درباره ادبیات معاصر ایران است. حسن استفاده از رویکردی جریان‌شناسانه‌ی مبتنی بر مضمون، در این است که به جای شیوه‌های بررسی خطی که در بهترین حالت به بررسی‌هایی تاریخ نگارانه براساس تقدم و تأخر نوشته شدن آثار یا فعالیت نویسندگان اختصا می‌یابد. از روشی استفاده کرده که با دسته بندی جریان‌شناسانه (حتی به فرض اینکه بر جنبه‌های مضمونی استوار باشد) راه را برای بررسی تحلیلی و انتقادی باز کرده که در مجموع نشان دهنده کم و کیف و اهمیت آثاری‌ست که در هر یک از این جریان‌ها جای می‌گیرند.