کتاب حاضر ، کوششی برای معرفی جهان‌بینی و نگرش‌های مردم سرزمین ایران در عهد باستان است. برای درک دقیق و واقع‌بینانه‌تر این مکتب‌های فکری ، آگاهی بیشتر از عواملی که باعث شکل‌گیری و رشد این اعتقادات شدند ضرورت دارند. به همین دلیل قبل از بررسی هر یک از این جهان‌بینی‌ها ابتدا ، در حد امکان ، به آشنایی با موقعیت تاریخی ، اقتصادی ، اجتماعی ، جغرافیایی و جو سیاسی حاکم بر آن دوران‌ها و همسایگان این سرزمین پرداخته شده است. بررسی دوران کهن این مرزوبوم در این کتاب ، چه تاریخی و چه پیش‌ازتاریخ ، با مراجعه به متن‌های اوستایی ، پهلوی ، کتیبه‌های موجود ، گزارش‌های تاریخ نویسان ایرانی و عرب و مطالعه منابع یونانی ، لاتینی ، ارمنی ، سریانی و چینی ... میسر شده است.