ترجمه : علی فردوسی

 

«رساله الهی-سیاسی» یا «رساله الهیات و سیاست» اثری از بندیکت اسپینوزا در زمینه فلسفه سیاسی و الهیات بوده که در سال ۱۶۶۵ میلادی در وربورگ نوشته و در سال ۱۶۷۰ به دلیل ترس از محتوای آن، بدون نام منتشر شد.

 موضوع این کتاب، نقد کتاب مقدس (به‌طور کلی الهیات) و سیاست است و بسیار جنجال‌برانگیز بوده و هست. این اثر جزو کتاب‌های ممنوعه زمان خود بود، ولی بر روشنفکران بعد از خود بسیار تاثیرگذار بوده است. کتاب‌های بسیاری نیز در زمینه رد محتوای آن نوشته شده است.

 

در ترجمه بخش الهیات کتاب آمده است: 

 

«ترس خرافه را می‌پروراند. اشخاص ضعیف و حریص از روی بدبختی از عبادت استفاده می‌کنند و اشک‌های زنانه می‌ریزند تا از خداوند درخواست کمک کنند. تجمل و تشریفات در دین قرار داده شده‌اند تا ذهن انسان را با تعصبات مسدود کنند و برای عقل جایی نمی‌ماند که حتی اندکی شک کند. فراموش نکنید که عقل بازیچه الهیات نیست.

او دین را دستمال رازهای مضحک می‌نامد که اشخاصی را به خود جلب می‌کند که عقل را تحقیر می‌کنند. او در مقابل این پرسش که یهودیان قوم برگزیده خداوند هستند، می‌گوید: این اعتقاد بی معناست. هرکس با خواندن صادقانه قوانین موسی متوجه می‌شود، خداوند فقط با انتخاب سرزمینی کوچک که در آن در صلح و صفا زندگی کنند به آنان عنایت داشته‌اند.