ساقی‌نامه و مغنی نامه که از اجزای یک منظومه‌ی مستقل را تشکیل می‌دهد ، ابیاتی است خطابی در بحر متقارب مثمن مقصور یا محذوف که در آن شاعر با خواستن باده از ساقی و تکلیف سرودن و نواختن کردن به مغنی مکنونات خاطر خود را درباره‌ی دنیای فانی و بی اعتباری مقام و ممنصب ظاهری و کجروی چرخ و ناهنجاری روزگار و نگونی بخت و بی‌وفایی یار و جفای اغیار و مانند اینها ظاهر و آشکار می‌سازد.

 

 این کتاب به کوشش احمد گلچین تالیف و منتشر شده است .

 

احمد گلچین معانی در ۱۸ دی ۱۲۹۵، در تهران زاده‌شد. وی در خانواده‌ای مذهبی به‌دنیا آمد. پس از طی تحصیلات، در ۱۳۱۳، به استخدام وزارت دادگستری درآمد و تا ۱۳۳۸ در آنجا مشغول به‌کار شد. او از ۱۳۳۰ در کتابخانهٔ ملی نیز خدمت می کرد و بعد از ۱۳۳۸ به‌طور تمام‌وقت در کتابخانهٔ مجلس مشغول شد. در ۱۳۴۲ به دعوت نایب‌التویه آستان قدس رضوی، برای تنظیم فهرست کتب خطی آنجا، به مشهد مهاجرت کرد و وی در حین خدمت دولت به تحصیل ادامه داد و از محضر استادان مختلف بهره برد.

احمد گلچین معانی در ۱۳۵۶ برای تدریس در دورهٔ فوق لیسانس و دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مشهد دعوت شد. گلچین از سیزده‌سالگی شروع به سرودن شعر کرد و در پانزده‌سالگی رسماً به وادی شعر قدم نهاد و آثارش در روزنامه‌های نسیم شمال و توفیق انتشار یافت. گلچین معانی با امیری فیروزکوهی و رهی معیری معاشرت و مصاحبت داشت. وی در ۱۳۱۴ به انجمن ادبی حکیم نظامی پیوست و با وحید دستگردی همکاری نمود. در آن انجمن، علاوه بر شعرخوانی، خمسۀ نظامی مقابله و تصحیح می‌شد. گلچین معانی مقالات ادبی، تاریخی و کتاب‌شناسی زیادی در مجلات مختلف از جمله "ارمغان" ، "مهر" ، "دانش" ، "یغما" ، "سپاهان" ، "راهنمای کتاب" و غیره نوشته است.