(تمدن‌های گمشده 6)

نویسنده : دان ناردو

   ترجمه : مهدی حقیقت‌خواه

یکی از مشهورترین تمدن‌های گمشده جهان تمدن یونانیان باستان است، که در مورد آن بیش‌ترین اسناد و مدارک نیز در دست است. شاید این موضوع برای کسانی که عکس‌ها یا تصویرهای ویرانه‌های یونان را دیده‌اند و به ویژه کسانی که به یونان سفر کرده و بقایای سازه‌های باستانی بی‌شمار آن را از نزدیک مشاهده کرده‌اند تعجب‌آور نباشد. از جمله پُرطرفدارترین آن‌ها عبارتند از: بازمانده‌های پارتنون باشکوه و دیگر معابد روی آکروپولیس (تپه مرکزی آتن)، تئاتر بزرگ اِپیداوروس، که چنان خوب محفوظ مانده که هنوز در آن نمایش اجرا می‌شود؛ و معبد آپولون در دِلفی، جایی که زمانی وَخشگر (کاهن) مشهور رخدادهای آینده را پیشگویی می‌کرد. این‌ها و دیگر بازمانده‌های یک فرهنگ از دست رفته، که سنگ‌های ترک‌خورده‌شان در زیر آفتاب گرم مدیترانه‌ای آرام و خاموش روی هم تلنبار شده‌اند، انگار که گردشگران را به خود فرا می‌خوانند. انگار که می‌گویند مدت‌ها پیش درست در همین محل مردمی زندگی می‌کردند که درست مانند مردمان امروزی عشق می‌ورزیدند و رؤیاها در سر داشتند. این ویرانه‌های تأثیرگذار بر این نکته نیز اشاره دارند که یونان، که امروزه کشور کوچکی است که ثروت و نفوذ چندانی ندارد، زمانی مَهد تمدنی به لحاظ فرهنگی باشکوه بود. و به‌واقع دانش‌پژوهان به این نتیجه رسیده‌اند که تمدن یونان یکی از باشکوه‌ترین و تأثیرگذارترین تمدن‌های تاریخ جهان بود. یونانیان باستان، که سرزمین خود را هِلاس و خود را هِلِنی می‌خواندند، میراث فرهنگی مهم و شایان توجهی از خود برجا گذاشتند. هنر، معماری، مجسمه‌سازی، عقاید سیاسی، آداب و رسوم اجتماعی و نظامی، ادبیات، آرای فلسفی و علمی، و زبان آن‌ها از راه‌های گوناگون به فرهنگ‌ها و عقاید همه سرزمین‌ها و مردمان غربی (اروپایی‌تبار) در دوره‌های بعدی شکل داده است.