نویسنده : محیی‌الدین ابن‌عربی

   ترجمه : حسین مریدی

یکی از عارفان بنام اسلامی که کتابهای گران سنگی در زمینه عرفان نظری و عملی نگاشته است و به این مناسبت به لقب های عظیم الشانی چون “شیخ اکبر” معروف گشته، ابن عربی است. ابن عربی، مولف پرکاری بود که ذهن و تفکر خلاق داشت از همین روی کتابهای پرمحتوایی در حوزه عرفان منقح کرده است.

تالیفات وی همواره منبعی مطمئن برای سیر و سلوک و به ویژه تعلیم و تعلم بوده است. در زمینه عرفان برخی از کتابهای ایشان شرح های متفاوتی نگاشته شده است تا جایی که می توان این ادعا را در تاریخ فرهنگ اسلامی نمود که کتابی مانند فصوص الحکم ایشان دارای بیشترین شروح است

مقصود ابن عربی از تعیین عنوان اثرش به فصوص الحکم این است که هر یک از انبیا که عنوان فصی از کتاب به او اختصاص یافته است به منزله خاتم انسانی است که مهر خاصش در آن حک شده است. پس با این توضیح هر نبی را می توان نماد یا خاتمی پنداشت که حکمت الهی خاص خودش در آن خاتم تخصیص یافته است.

این منظور به شیوه ای دیگر در عناوین فصل های کتاب بیان می شود؛ مثلا عنوان اولین فصل که “حکمت الهیه در کلمه آدمیه” است، حقیقت یا حکمت الهی مربوط را به صورت آدم منصوب یا در کلمه آدم تبیین می نماید، پس می توان گفت که آدم با این خصیصه، بیانی الهی است از آن حکمت خاص و در این مورد، کلمه خاص منتخب معادل همان حکمت اصلی است که در عنوان منظور شده است.

درباره عظمت این کتاب گران سنگ باید گفت که درک و فهم عمیق فصوص، قله بلندی بوده که همواره مقصود عارفان و سالکان قرار گرفته است. روش ابن عربی در فهم کتاب خدا و تاویل آن و اصطلاحات و اصولی که در این کتاب مورد بحث قرار گرفته، مهمترین سررشته ای بوده که به دست عارفان پس از وی داده شده است.