داستان سلیمان و بلقیس از قصه‌های دلکش تورات و قرآن مجید است و مفسران یهود و مسلمان بر آن تفسیرها نوشته‌اند که گاه به قصه سرایی‌هایی پرشاخ و برگ خیالبافانه آمیخته است. در این دفتر تنها به همین افسانه پردازی‌ها و قصه بافی‌ها که گاه بسیار پر معنی‌اند، پرداخته می‌شود. سلیمان و بلقیس هردو شخصیت‌هایی واقعی و تاریخی‌اند اما به دلایلی که می‌آید، اسطوره شده‌اند و سیمایی اسطوره‌ای یافته‌اند. روایات شارحان و قصه گویان مختلف نمودار ساختارهای روان شناختی متفاوت آن‌هاست که ریشه در فرهنگ زمانه دارند و بنابراین هر شرح قصه گونه با ساختار روانی معینی که ساخته و پرداخته فرهنگ قومی خاص است، تطبیق می‌کند. این دفتر به چنین بررسی‌هایی نمی‌پردازد و تنها چگونگی مناسبات میان سلیمان و بلقیس مد نظر است تا معلوم شود زنی چون ملکه سبا، در برابر شاهی مقتدر چون سلیمان چه منشی داشته و کلا کیفیت برخورد مردان با زنان در فرهنگ ایرانی و اسلامی چه بوده است.