به طور کلی برنامه ریزی را فرایند طراحی دستورالعملی می دانند که از آن طریق راه ها و وسایل برای پی گیری و به اجرا درآوردن این دستورالعمل تعیین می شود. از این رو، برنامه محصول فرایند برنامه ریزی است که بیان گر یک سری تصمیمات است درباره ی این که چه کارهایی، چگونه و با چه وسایل و تجهیزاتی، در چه مدت باید انجام گیرد. بنابراین، برای برنامه ریزی ویژگی ها و اصولی را در نظر می گیرند مانند: 1. نظام مند بودن، 2. داشتن کارایی، 3. انعطاف پذیری، 4. منطقی بودن، 5. هماهنگ بودن (هماهنگی هدف، هماهنگی هدف ها و ابزار های تامین آن ها، هماهنگی میان وسایل و هماهنگی میان بخش ها) و ... در مورد خصوصیات مطلوب برنامه ریزی اثر بخش تاکید بر 1. واقع گرایی 2. آینده نگری و جهت گیری فعال 3. اجتناب از تدوین هدف های کلی، مبهم و ضد و نقیض 4. داشتن چارچوب مفهومی و تشکیلات مناسب، 5. جامعیت (وسعت از لحاظ میدان و محتوا) 6. داشتن ساز و کارهای سنجش و تجدید نظر، 7. تعهد رسمی، یعنی پذیرفتنی بودن اجرای آن 8. تلفیق برنامه ریزی های بلند مدت یک بخش با برنامه ریزی های سایر بخش ها ـ به ویژه تلفیق برنامه های آموزشی با برنامه های پنج ساله ی توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. اثر بخش بودن برنامه ریزی های آموزشی مستلزم نوآوری و اصلاح نظام آموزشی است. منظور از اصلاح نظام آموزشی بازاندیشیدن در نقش نظام در ساختن جامعه و توسعه ی آن است و الزاما به معنای بازاندیشی درباره ی اهداف، سیاست ها، ساختار نظام آموزشی، برنامه های درسی، شیوه های آموزش و ارزشیابی، و مدیریت اثر بخش است و به طور کلی ایجاد تغییرات اساسی در کالبد نظام است. برنامه ریزی اثر بخش متضمن به کارگیری ایده های نو،روش ها، فناوری جدید، راهکارهای جدید به منظور بهبود کارایی درونی و بیرون نظام، و در یک کلام، بهبود کیفیت نظام در راستا چشم اندازهای بلند مدت و برنامه های توسعه ی کشور است.