تاریخ ارمنیان و نامه به واهان مامیکونیان
نویسنده : غازار پارپتسی
ترجمه و پیشگفتار : گارون سارکسیان
این یکی «تاریخ ارمنیان» سومین کتاب تاریخی ارامنه است که غازار پارپتسی (غازار اهل روستای پارپی) نوشته و او هم کار خود از جایی آغاز میکند که نفر قبلی یعنی پاوستوس بوزند پایان داده، یعنی از تقسیم ارمنستان به دو بخش غربی تحت زعامت روم و شرقی تحت استقلال نسبی و حاکمیت ایران ساسانی.
از تاریخنگاران قدیم معمولاً اطلاع در دست نیست. در دوران باستان به سادگی خود را کاتب مینامیدند و معماران اسمی از خود به جا نمیگذاردند. اما از قضا از غازار پارپتسی اطلاعات خوبی به جا مانده. و این ناشی از نامهای است که او به واهان مامیکونیان نوشته و احوال خود را شرح داده است. این نامه بخش دوم همین کتاب است.
ناخارار واژهای است پهلوی برابر با رییس دودمان. چیزی مشابه فئودال در فرهنگ اروپایی. این ناخارارها هرکدام در قلمرو خود حاکمی به شمار میآمدند و خاندانی اشرافی بودند که به حکومت خراج میدادند و هنگام جنگ موظف به فرستادن شمار مشخصی سپاه برای شاه بودند که این مقدار مشخص در جدولی به نام زورنامک ثبت بود. ارمنستان باستان چیزی حدود چهارصد خاندان ناخارار داشت و مامیکونیانها از مشهورترینشان بودند.
یزدگرد دوم، شاه ساسانی، از بزرگان ارمنستان و ایبری و آغوانک که مسیحی بودند خواست زردشتی شوند وگرنه آنها را به قتل میرساند. بزرگان مجبور شدند تظاهر به تغییر دین کنند اما در بازگشت گروهی که به دین مسیحی پایبند میخواستند بمانند علیه یزدگرد شورش کردند و در دشتی به نام آوارایر با او جنگیدند. مینیاتوری از همین جنگ عکس اصلی این مقاله است. سپاه ارمنی مضمحل شد و سپاه ساسانی هم آنقدر تلفات داد که جنگ را رها کرد. یزدگرد دست از تغییر دین ارمنیان برداشت ولی سه پسر سپهبد کشتهشدهی مامیکونیان از جمله واهان مامیکونیان را به عنوان گروگان به تیسفون برد. غازار در این زمان کودک بود و شاهد این جنگ. نمیدانیم چرا رعیتی مثل غازار در کنار واهان بزرگ شد اما تحصیل کرد، جامه روحانیان پوشید و به بیزانتیون (استانبول بعدی) مرکز مسیحیت و روم شرقی رفت و سی سال بعد برگشت و در شورش بعدی در کنار واهان بود. واهان که از سوی شاه ساسانی بالاخره مرزبان ارمنستان شده بود او را سرپرست کلیسای اجمیاتسین کرد و مقام داد.
اما بدخواهان علیه غازار توطئه کردند و او از بیم جان به آمِد (دیاربکر امروزی) رفت و از آنجا به واهان نامهای تظلمخواهانه نوشت که بخش دوم این کتاب است. واهان با خواندن این نامه دوست دوران کودکی را به ارمنستان فراخواند و مامور کرد تاریخ پائوستوس را ادامه دهد و وقایع صدسال از تاریخ ارمنستان (387 تا 485) را بنویسد. آرتور کریستنسن معتقد است غازار این کتاب را در 504 میلادی (حدود 70 سال قبل از تولد پیامبر اسلام) به پایان برد. مدت کوتاهی بعد هم از دنیا رفت.
مشخصات کتاب تاریخ ارمنیان و نامه به واهان مامیکونیان
مشخصات | |
---|---|
شناسنامه کتاب | |
عنوان : | تاریخ ارمنیان و نامه به واهان مامیکونیان |
ناشر : | نائی |
نویسنده : | غازار پارپتسی |
مترجم : | گارون سارکسیان |
نوبت چاپ : | اول |
تاریخ انتشار : | 1398 |
نوع جلد و قطع : | شومیز - رقعی |
تعداد صفحات : | 435 |
شابک : | 9786005307382 |
وزن (گرم) : | 395 |
- رمان ، داستان کوتاه
- زبان اصلی
- شعر
- تاریخ،فلسفه،سیاست
- ادبیات،نقد ادبی،زبان شناسی
- قرآن،دین،دین پژوهی
- هنر،موسیقی،معماری،عکاسی
- سینما، تئاتر
- فرهنگ و واژه نامه
- روانشناسی،علوماجتماعی،تربیتی
- اقتصاد،مدیریت،حقوق
- کودک و نوجوان
- خانواده،سرگرمی،عمومی
- علمی، فنی، آموزشی
- پزشکی،بهداشت،ورزشی
- لوح فشرده (CD , DVD)
- نشریات
- نقشه،اطلس،جغرافی
- کتابهای 50 درصد تخفیف